Czy można wymuszać odcisk palca pracownika?

Biometria w pracy – czy to legalne?

Wyobraź sobie, że wchodzisz do biura, a zamiast zwykłej karty dostępu musisz przyłożyć palec do czytnika. Dla wielu to codzienność, ale czy pracodawca może zmuszać do tego swoich pracowników? Sprawdźmy!

Odcisk palca – wyjątkowe dane osobowe

Nie każda informacja o człowieku jest traktowana tak samo. Odcisk palca to dane biometryczne, czyli coś więcej niż zwykły numer telefonu czy adres e-mail. Są one uznawane za dane szczególnej kategorii, a ich przetwarzanie podlega znacznie surowszym zasadom niż standardowe dane osobowe.

To oznacza, że pracodawca nie może ich zbierać ot tak, bez konkretnej podstawy prawnej.

Czy pracodawca może zmusić do skanowania palca?

Nie. Co do zasady, pracodawca nie może wymuszać korzystania z biometrii jako warunku zatrudnienia. Są jednak wyjątki:

• Jeśli prawo tego wymaga, np. w niektórych służbach specjalnych.

• Jeśli jest to absolutnie konieczne do zapewnienia bezpieczeństwa, np. w laboratoriach z substancjami niebezpiecznymi.

W większości przypadków biometryczna kontrola dostępu w firmie to kwestia wygody, a nie konieczność.

Czy zgoda pracownika wystarczy?

Możesz pomyśleć: "Przecież mogę wyrazić zgodę!". Problem w tym, że zgoda w pracy często nie jest dobrowolna. Pracownik może czuć się zobowiązany do jej udzielenia, bo zależy mu na pracy. Właśnie dlatego RODO nie uznaje takiej zgody za wystarczającą podstawę prawną do zbierania danych biometrycznych przez pracodawcę.** Zgoda będzie akceptowalna, jeżeli pracownik faktycznie będzie posiadał możliwość alternatywy np. wchodzenie do biura za pomocą PIN lub karty.

Co zrobić, jeśli pracodawca wymusza odcisk palca?

Jeśli pracodawca próbuje zmusić Cię do korzystania z biometrii, masz kilka opcji:

• Zapytaj o podstawę prawną – pracodawca musi jasno wyjaśnić, dlaczego wymaga odcisków palców.

• Złóż skargę do UODO – jeśli uważasz, że Twoje prawa są naruszane, możesz zgłosić sprawę do Urzędu Ochrony Danych Osobowych.

• Powołaj się na RODO – masz prawo odmówić udostępnienia swoich danych biometrycznych, jeśli nie ma do tego mocnej podstawy prawnej.

Podsumowanie – co warto zapamiętać?

✅ Nie można wymuszać biometrii w pracy, jeśli nie ma podstawy prawnej.

✅ Zgoda pracownika nie wystarczy jeśli nie przedstawiono realnej alternatywy, bo nie jest traktowana jako w pełni dobrowolna.

✅ Jeśli masz wątpliwości, warto skonsultować się z prawnikiem lub zgłosić sprawę do UODO.

Ochrona danych osobowych to nie tylko przepisy – to również Twoje prawo do prywatności i bezpieczeństwa w miejscu pracy.