Czy zgoda musi być podpisana? Co oznacza, że zgoda jest dobrowolna?
Share
Czy zgoda na przetwarzanie danych osobowych to tylko podpis na kartce?
Wiele osób myśli, że jeśli nie ma podpisanej kartki papieru, to nie wyraziły zgody na przetwarzanie swoich danych. Nic bardziej mylnego! W rzeczywistości, według RODO, zgoda wcale nie musi być na piśmie. Może być wyrażona w inny sposób – na przykład kliknięciem, ruchem myszką, a nawet przez konkretne działanie. Brzmi dziwnie? Spokojnie, zaraz to wszystko wyjaśnimy.
W tym artykule rozwiejemy mit o „zgodzie na piśmie” i pokażemy, kiedy zgoda jest naprawdę dobrowolna. Dowiesz się też, jak firmy powinny ją dokumentować i co zrobić, żeby Twoje dane nie były przetwarzane bez Twojej wiedzy.
Co to znaczy, że zgoda jest dobrowolna?
Żeby zgoda miała sens i była zgodna z RODO, musi być przede wszystkim DOBROWOLNA. To znaczy, że:
- Masz wybór – nikt nie może Cię zmuszać do jej udzielenia. Jeśli np. sklep internetowy wymaga zgody na przetwarzanie Twoich danych do wysyłki zamówienia, to ma sens. Ale jeśli wymaga zgody na marketing, żeby w ogóle pozwolić Ci zrobić zakupy – to już problem.
- Nie może być ukryta – zgoda musi być jasna i wyraźna. Żadnych domyślnie zaznaczonych checkboxów ani długich, pokrętnych regulaminów.
- Możesz ją cofnąć – w każdej chwili. I to bez żadnych konsekwencji.
Przykład z życia:
Wyobraź sobie, że chcesz zapisać się na newsletter o promocjach w sklepie odzieżowym. Zaznaczasz checkbox „Zgadzam się na otrzymywanie wiadomości e-mail”. Super, zgoda jest dobrowolna. Ale jeśli sklep wymusza tę zgodę, bo inaczej nie pozwoli Ci złożyć zamówienia – to już jest naruszenie RODO.
Czy zgoda musi być podpisana?
Nie! Wbrew mitom zgoda na przetwarzanie danych nie musi być wyrażona na piśmie. Może mieć różne formy:
✔ Pisemna – Taka forma jest najprostsza do udowodnienia i przechowywania.
✔ Ustna – jeśli rozmowa jest nagrywana to nie ma problemu by na pytanie konsultanta o wyrażenie zgody marketingowej po prostu powiedzieć "zgadzam się".
✔ Elektroniczna – kliknięcie „Akceptuję” na stronie internetowej, zaznaczenie checkboxa, wpisanie adresu e-mail w formularzu.
Przykład:
Załóżmy, że zapisujesz się na webinar. Nie musisz podpisywać żadnego dokumentu – samo wypełnienie formularza rejestracyjnego i kliknięcie „Zapisz mnie” jest równoznaczne ze świadomym wyrażeniem zgody na przetwarzanie Twojego e-maila.
Jakie działania mogą oznaczać wyrażenie zgody?
RODO dopuszcza sytuacje, w których zgoda jest wyrażona przez konkretne działanie. To oznacza, że nie musisz nic mówić ani podpisywać – wystarczy, że coś zrobisz, co jasno pokazuje Twoją wolę.
🔹 Kliknięcie „Zgadzam się” na stronie – standard w internecie.
🔹 Zapisanie się do newslettera – podanie e-maila i kliknięcie „Subskrybuj” to jednoznaczne działanie.
🔹 Podawanie dobrowolnych danych w serwisie – na przykład podczas tworzenia konta w social media.
❌ Co nie jest wystarczające?
🚫 Brak reakcji – jeśli firma założy, że skoro się nie sprzeciwiłeś, to się zgadzasz, to łamie RODO.
🚫 Domyślnie zaznaczone zgody – checkboxy powinny być puste.
Jak firmy powinny dokumentować zgodę?
Zgodnie z RODO, firmy muszą umieć udowodnić, że ktoś rzeczywiście wyraził zgodę. Jak mogą to zrobić?
📌 Zapisy w systemach – np. logi pokazujące, że użytkownik kliknął „Zgadzam się” o konkretnej godzinie.
📌 Nagrania rozmów – w przypadku zgód udzielanych przez telefon.
📌 Historia zgód – np. informacja w systemie CRM, że dany klient zaakceptował regulamin w danym dniu.
Brak dokumentacji to duże ryzyko – jeśli urząd kontroli danych (np. UODO w Polsce) zapyta firmę o dowód zgody, a ona go nie ma, może mieć poważny problem.
Podsumowanie
🔹 Zgoda nie musi być podpisana – ważne, żeby była dobrowolna i jasno wyrażona.
🔹 Można ją wyrazić na różne sposoby: pisemnie, ustnie, elektronicznie, a nawet przez konkretne działanie.
🔹 Firmy muszą mieć dowód zgody – bez tego grożą im kary.
Co robić, jeśli podejrzewasz, że Twoje dane są przetwarzane bez zgody? Możesz zapytać firmę, na jakiej podstawie to robi, albo skontaktować się z inspektorem ochrony danych. Jeśli masz wątpliwości, zawsze warto sprawdzić swoje prawa.
📌 Tekst i grafika powstały z pomocą AI.